بنتونیت نوعی خاک آلومینیوم فیلیسلیکات جذب کننده است که عمدتا از مونتموریلونیت تشکیل شده است. انواع مختلف بنتونیت هر کدام به ترتیب از عناصر غالب مانند پتاسیم (K)، سدیم (Na)، کلسیم (Ca) و آلومینیوم (Al) نامگذاری می شوند.
استفاده اصلی از بنتونیت به عنوان گل حفاری ، ماده چسبنده، تصفیه کننده، جذب کننده (به عنوان مثال خاک گربه) می باشد. بنتونیت در حفاری به منظور روانکاری و سرد کردن ابزار برش و جلوگیری از انفجار استفاده می شود. سودمندی عمده بنتونیت در صنعت حفاری و مهندسی ژئوتکنیک به دلیل خواص رئولوژیکی آن است. بنتونیت در عین حالیکه سبب روانکاری و سرد کردن ابزار برش می شود کار محافظت در برابر خوردگی را هم انجام می دهد. زمانیکه مایع حفاری فشار هیدرواستاتیک در چاه ایجاد می کند، نفوذ مایع و گاز را مختل می کند. مایع حفاری سبب انتقال خاک حفاری شده به سطح می شود. بنتونیت باعث جلوگیری از چسبیدن خاک حقاری شده به مته دریل می شود .
دو نوع اصلی بنتونیت، نوع سدیم و نوع کلسیم است :
بنتونیت سدیم: بنتونیت سدیم به علت جذب بالای آن به عنوان یک سیلانت یا درزگیر مورد استفاده قرار می گیرد. ظرفیت حجمی بنتونیت باعث می شود که بنتونیت سدیم توانایی بالایی در پیوند با خاک و ایجاد یک مانع غیر قابل نفوذ داشته باشد. بنتونیت سدیم نیز برای حفاری چاه ها ، بستر گربه و همچنین به عنوان یک ماده افزودنی در خوراک، دارو و لوازم آرایشی استفاده می شود. در حال حاضر بنتونیت سدیم به عنوان یک عامل جذب کننده برای حذف باکتری های E-Coli مواد غذایی مورد بررسی قرار گرفته است.
بنتونیت کلسیم: به بنتونیت کلسیم اصطلاحا”خاک زنده” اتلاق می شود که در بسیاری از فرهنگ ها و تمدن ها به عنوان یک داروی مفید شناخته می شود. از جمله خواص بنتونیت کلسیم در جذب و حذف سموم دستگاه گوارش می باشد.
